به نقل از «ایکنا»

رویکرد امام خمینی به قرآن مبتنی برنگاه عرفانی بود/ چرایی لغو جلسات تفسیر سوره حمد امام(ره)

تاریخ انتشار: ۱۴ خرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۹۶۹۶۴۰

به گزارش ایکنا شعبه اصفهان، امام خمینی(ره)علاوه بر اینکه به لحاظ عرفانی، فقهی و فلسفی در جایگاه برجسته‌ای قرار داشتند، یک مفسر قرآن نیز بودند که این مهم به خوبی در آثار برجای مانده از ایشان مشخص است. خبرنگار ایکنا درباره رویکرد و روش تفسیری امام خمینی(ره) گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام محمد علی ایازی، محقق و پژوهشگر قرآن داشته است که متن آن را در ادامه می‌خوانید با این توضیح که دیدگاه‌ها و موضوعات مورد اشاره در این گفت‌وگو تنها نقطه نظرات مصاحبه شوندگان گرامی است و ایکنا در صدد تأیید و یا رد هیچ کدام از این مطالب نیست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ایکنا:  بفرمایید مرحوم امام خمینی (ره) با چه نوع رویکرد و متدی به تفسیر قرآ‌ن پراختند؟

ایازی: مرحوم امام خمینی(ره) جزء شخصیت‌هایی هستند که نگاه ویژه‌ای به قرآن داشتند. ایشان براساس نگاه‌های عرفانی خود معتقد بودند که قرآن جلوه جان و آیینه رخ نمای تمام نام‌ها و صفات و معرف کتاب و مقام مقدس است. یعنی همانطور که آیات تکوین خدا، نشانه وجود خداوند هستند، کتاب تکوین و تدوین هم خودش یک جلوه و تجلی خداوند است. در واقع امام معتقد بودند مردم به دنبال اسم اعظم هستند، در حالیکه خود قرآن جلوه‎ای از اسم اعظم است. امام (ره) معتقد  بودند چون قرآن از عالم غیب آمده و عالم غیب هم لایه به لایه است، پس این کتاب نیز از نظر معنا و فهم لایه به لایه است.

ایکنا: مهم‌ترین ویژگی‌ها و خصوصیات تفسیر سوره حمد امام(ره) چه بود؟

ایازی: در رابطه با رویکرد و اندیشه تفسیری امام(ره) باید گفت یکی از چیزهایی که در اندیشه و تفسیر امام(ره) وجود دارد و تفسیر ایشان را از دیگر تفاسیر متمایز کرده را خود امام در کتاب آداب الصلوة به آن اشاره کرده‌اند و آن اینکه ایشان در آنجا نوشته‌اند اگر تفسیری بیانگر مقاصد و اهداف کتاب الهی نباشد، آن تفسیر نیست، در حالیکه تفسیر زمانی می‌تواند تفسیر باشد که بیانگر اهداف قرآن باشد. ایشان برهمین اساس به چند نکته اشاره می‌کنند، اول اینکه مفسر نمی‌تواند تنها به دنبال روشن ساختن پیام باشد، بلکه باید به دنبال آن چیزی باشد که بتواند مقصد کلام الهی را بیابد.
نکته دوم اینکه ایشان معتقد بودند باید روی اهداف خاص قرآن تکیه کنیم واین اهداف خاص شامل معرفت، اخلاق و دعوت به سعادت و کمال است، یعنی تفسیری که نوشته می‌شود باید مبین این دسته از اهداف الهی باشد. نکته سومی که امام(ره) به صورت مبسوط روی آن تکیه می‌کنند، جنبه و بعد کاربردی تفسیر می‌باشد؛ یعنی اینکه تفسیر باید ما را به راه سیر و سلوک و روش‌های عملی آن ایده و هدف مقدس کلی رهنمون کند.
بنابراین اگر از این منظر بخواهیم اندیشه و رویکرد تفسیری امام را خلاصه کنیم باید گفت که ایشان، اصل تفسیر را به هدف‌گرایی ارتقا می‌دهند و دوم در بحث هدف‌گرایی به اهدف معنوی، اخلاقی و عرفانی تاکید دارند و سوم اینکه، این رویکرد باید راه و روش عملی رسیدن به آن هدف مقس را مشخص کند.
مرحوم امام(ره) سه مرتبه سوره حمد را نوشتند؛ ایشان یک بار در کتاب آداب الصلوة به تفسیر سوره حمد پرداختند، بار دوم و بعد از انقلاب و در یک‌سری جلسات به تفسیر آن پرداختند که البته این جلسات ادامه پیدا نکرد، بار سوم نیز در برخی سخنرانی‌های خود به صورت پراکنده و به تناسب موضوع، سوره حمد را تفسیر می‌کردند. این تفسیر در هرسه مرتبه، یک ماهیت واحد دارند، هرچند زبان بیان و گفتمانی آن متفاوت است؛ مثلا در کتاب آداب الصلوة خود به صورت کلاسیک و کاملا فنی بحث کرده‌اند، اما در جلسات بعد از انقلاب خود،  با زبان ساده و قابل فهم برای عموم بحث می‌کردند. 

ایکنا: چرا جلسات سوره حمد ادامه پیدا نکرد و متوقف شد؟

ایازی: در همین زمینه برخی از علما به امام(ره) سفارش کرده بودند که تفسر سوره حمد را ادامه ندهند، امام (ره) هم به جمع احترام می‌گذاشتند و برهمین اساس در جلسات آخر سوره حمد، فرمودند حرف‌های ما ممکن است الفاظ آن برای جریان‌های مختلف متفاوت باشد، ولی مقصود همه ما یک چیز است.
این‌ها با گرایش‌های عرفانی امام(ره) که در تفسیر ایشان برجسته بود، مخالف بودند. الان هم کسانی هستند که با فلسفه و عرفان مخالفت می‌کنند و این‌ها جریان‌هایی هستند که فقط فکر خودشان را درست و حرف‌های دیگران را باطل می‌دانند. 

ایکنا: یعنی رویکرد امام در تفسیر قرآن یک نوع رویکرد عرفانی بوده است؟ در این صورت می‌شود گفت که ایشان از کدام شخصیت عرفانی تاثیر پذیرفته‌اند؟

ایازی: مهم‌ترین ویژگی و رویکرد تفسیری امام، رویکرد و نگاه عرفانی بود. امام(ره) در رویکرد تفسیری خود تا حدودی متاثر از ابن‌عربی بودند. اما این تاثیرپذیری را در روش تفسیری خود براساس منش شیعی دنبال کرده‌اند.

انتهای پیام 

 

منبع: ایکنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۹۶۹۶۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تصاویری از نوه و نتیجه امام خمینی در مراسم عزاداری فوت عروس ارشد امام (ره)

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در پی درگذشت «معصومه حائری»، همسر شهید آیت الله سید مصطفی خمینی (ره)، جمعی از علما، فضلا و روحانیون در منزل حجت الاسلام و المسلمین سید حسین خمینی حضور یافتند.

در این مراسم سیداحمد خمینی پسر سیدحسن خمینی و حجت الاسلام و المسلمین مرتضی اشراقی نوه امام خمینی(س) نیز حضور داشتند.

27218

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900096